© Albert
Markten & Stadsrechten & Vlag & Wapen
Steenwijk
In 2001 werden de gemeentes Brederwiede, Steenwijk en IJsselham samengevoegd tot een nieuwe gemeente, sinds 2003
Steenwijkerland genoemd. Aanvankelijk werden er drie ontwerpen ingediend door burgers, maar deze haalden de criteria van
de Hoge Raad van Adel niet doordat ze niet, aan heraldische regels of aan de wensen van de gemeente voldeden. In 2008
werd een keuze gemaakt uit twee ontwerpen van de Hoge Raad, een eigen-tijds en een traditioneel ontwerp. Voor het eerste
ontwerp zouden aanvankelijk nog vijf sterren en een schildhouder in de vorm van Sint Clemens worden toegevoegd maar
werden uiteindelijk weggelaten. De keuze ging uiteindelijk naar het eerste ontwerp. In 2009 werd dat wapen aangevraagd dat
op 22 april van datzelfde jaar aan de gemeente werd toegewezen.
Wapen
Het wapen was oorspronkelijk echter gedeeld, waarover het anker. Over de oorspron-
kelijke kleuren van het wapen is veel te doen geweest. Duidelijk is dat de stad in 1815
geen kleuren aanvroeg. Het wapen is toen uitgevoerd in rijkskleuren. De verdeling van
het schild werd aangegeven door een streep kruis. De oorspronkelijke kleuren zijn
waarschijnlijk echter, doorsneden van zilver en keel, waarover een anker van sabel. De
meeste officiële afbeeldingen, zoals op de bodebus, geven de kleu-ren van zilver en
keel weer. Op een 17e eeuwse stadsplattegrond is het wapen echter gearceerd als
zijn-de van zilver en azuur. De gemeente heeft in 1951 getracht de oorspronkelijke
kleuren terug te krijgen. De Hoge Raad van Adel adviseerde hierop positief, maar was
mede van oordeel dat een sym-bool van Clemens en dezelfde Clemens als schildhou-
der misschien wat veel was. De gemeente wilde de paus echter behouden en liet de
zaak rusten. De kroon op het wapen is niet op zegels terug te vinden. De kroon werd
verleend, omdat Steenwijk een oude stad was. Varianten op het oude wapen zijn terug
te vinden in de vergaderzaal van de Staten van Overijssel. Deze werd voorzien van
gebrandschilderde ramen met de wapens van alle Overijsselse gemeenten. Dit had tot
gevolg dat een groot aantal gemeenten overging tot het aanvragen van een wapen. In
het raam van Steenwijk staat het wapen afgebeeld met de kleuren zilver en azuur
(waarschijnlijk afgeleid van de stadsplattegrond) en met het anker op z'n kop. Dit
laatste kan verband houden met de sage van de H. Clemens, waarin wordt verhaald
dat hij weer boven kwam drijven, omdat van het anker de zwaartekracht was opgehe-
ven. Ook op de Sassenpoort te Zwolle staat hetzelfde wapen, de H. Clemens is tevens
afgebeeld zittend (links) van het wapen.
Oudste zegel
De oudste zegels van de stad, bekend van 1417 en 1425, vertonen een zittende
bisschop. Op het ze-gel staat geen attribuut van de H. Clemens, dus het is niet
bekend of het hier om de beschermheilige gaat. Deze zegels zijn tot in de 16e eeuw
gebruikt. In de tussentijd is er echter tevens een wapen ont-staan. Wanneer is niet
bekend, het gehele oude archief van de stad is in 1523 vernietigd. Aan het eind van
de 16e eeuw sloeg de stad haar wapen in Spaanse munten om de waarde daarvan te
ga-randeren.
Stempels
Deze Stempels vertonen een anker. Het anker is het symbool van de H. Clemens, die
als martelaar met een anker om zijn nek is verdronken. Hij was paus van 91-110.
Tegelijkertijd verschijnt er ook een nieuw grootzegel van de stad. Dit zegel vertoont
een schild met een anker, van achteren gehou-den door een paus (te herkennen aan
de tiara). Ook de andere stadszegels vertonen dezelfde afbeel-ding. Deze zegels
hebben model gestaan voor het wapen van 1819.
Stadsrechten
Steenwijk kreeg het stadsrecht. Wanneer precies is niet bekend. Niet een afschrift hiervan is meer aanwezig, maar men kan
zich voorstellen,dat de bisschop de Steenwijkers heeft willen belonen en hun woonplaats tot stad verhief. Dit moet geschied
zijn in de periode tussen 1255 en 1295.
Het jaar 1295 is tegelijkertijd belangrijk geweest voor Steenwijk. De betreffende oorkonde ging verloren, maar het afschrift
van de brief van Jan van Diest, van 25 juni 1327, is in het stadsarchief aanwezig.
Markten
Bisschop Jan van Arkel verleende in 1358 Steenwijk de rechten voor het houden van markten. De jaarmarkten hebben in
latere eeuwen een belang-rijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van de stad. In de oorkonde over het marktrecht staat dat
Steenwijk zijn eerste jaarmarkt zou houden in de vas-tentijd, op 9 maart. De tweede jaarmarkt werd gehouden op Heilige
Sacramentsdag, dat is 22 mei en de derde op 3 november. Deze laatste najaars-markt kreeg na het instellen hiervan in latere
jaren de naam Elfduizend. Omstreeks 1380 heeft de bisschop Floris van Weve- linkhoven Steenwijk het recht gegeven nog een
vierde markt te houden, en wel op de Sint Laurensdag, 10 augustus. Steenwijk heeft dus 4 jaarmarkten gehad, die in de loop
der eeuwen naar andere data zijn verschoven. Steenwijk kreeg zelfs het recht om op iedere maandag een vee, koren en
botermarkt te houden. De Bisschop had bevolen dat in de omliggende plaatsen de markten gesloten moesten worden. Hij
bevoorrechtte dus Steenwijk en dat kwam de stad ten goede.
Vlag
Vlag van Steenwijk nu.